ડી.સી.કમ્પાઉન્ડ જનરેટર ( Dc Compound Generator)

ડી.સી.કમ્પાઉન્ડ જનરેટર ( Dc Compound Generator ):

                    આ પ્રકાર નું જનરેટર સીરીઝ અને શન્ટ જનરેટર નું મિશ્ર ઉદાહરણ છે.આવા  જનરેટર માં તેના આંતરિક ફીલ્ડ નું જોડાણ સીરીઝ અને શન્ટ પ્રકાર નું હોય છે.આકૃતિ માં તેના જોડાણ જોવા મળે છે.આ પ્રકાર ના જનરેટર ના મુખ્ય બે પ્રકાર હોય છે

1.કોમ્યુટેટિવ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર
2.ડિફરન્શિયલ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર

કોમ્યુટેટિવ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર ના પણ ફરી બે પ્રકાર પડે છે
1.કોમ્યુટેટિવ શોર્ટ શન્ટ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર
2.કોમ્યુટેટિવ લોન્ગ શન્ટ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર

તેવીજ રીતે ડિફરન્શિયલ કમ્પાઉન્ડ જનરેટરના પણ બે પ્રકાર પડે છે
1.ડિફરન્શિયલ શોર્ટ શન્ટ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર
2.ડિફરન્શિયલ લોન્ગ શન્ટ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર

             શોર્ટ શન્ટ કોમ્યુટેટિવ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર નો ઉપયોગ વધારે પડતો થતો હોવાથી આપણે તેની ચર્ચા કરીશુ આ પ્રકાર ના જનરેટર માં શન્ટ ફીલ્ડ નું જોડાણ આર્મેચર ની એક્રોસ માં કરેલું હોય છે.અને શન્ટ ફીલ્ડમાંથી વહેતા કરન્ટ ની દિશા તથા સીરીઝ ફીલ્ડ માંથી વહેતા કરન્ટ ની દિશા સરખી હોય છે આ જનરેટર ની સાથે લોન્ગ શન્ટ નું જોડાણ પણ કરી શકાય છે.
             આ પ્રકાર ના જનરેટર લોડ ને ધ્યાન માં લીધા વગર અચલ મૂલ્ય ના વોલ્ટેજ આપે છે.પરંતુ સીરીઝ ફીલ્ડ વાઇન્ડીંગ ના આંટાઓમાં ફરેફાર કરીને અથવા તો સીરીઝ ફીલ્ડ ની એક્રોસ માં રેઝીસ્ટર મૂકીને તેના રેગ્યુલેશન માં ફેરફાર કરી શકાય છે.તેને ડિવાઈડર કહેવામાં આવે છે.આ જનરેટર ના લાક્ષણિકતા સીરીઝ અને શન્ટ જનરેટર ની સંયુક્ત લાક્ષણિકતાઓ હોય છે.
             સીરીઝ ફીલ્ડ ના આંટાઓમાં વધગત કરીને પણ ત્રણ પ્રકાર ના કમાઉન્ડ જનરેટર મળે છે
                  1.ઓવર કમ્પાઉંડ જનરેટર
                  2.ફ્લેટ કમ્પાઉંડ જનરેટર
                  3.અન્ડર કમ્પાઉંડ જનરેટર

કમ્પાઉન્ડ જનરેટર નો ઉપયોગ:

                      ઈલકટ્રીક ટ્રેકશન માં વોલ્ટેજ ડ્રોપ થાય તે ક્ષતિ ને પૂરવા માટે તેનો ઉપયોગ થાય છે.તથા જયારે ટ્રાન્સમિશન લાઈન ને છેડે ભાર હોય છે ત્યારે પ્રકાશ અને પાવર પૂરો પાડવા માટે પણ કમ્પાઉન્ડ જનરેટર નો ઉપયોગ થાય છે.
                        જયારે ડિફ્રન્સિઅલ જનરેટર નો ઉપયોગ ફક્ત વેલ્ડિંગ માં જ થાય છે.