ઇલેકટ્રીકલ થીયરી

Wattmeter Atle Su ? વોટમીટર ( WattMeter)  એ વિદ્યુત માપન સાધન છે જેનો ઉપયોગ વિદ્યુત સર્કિટમાં પાવર વપરાશ અથવા પાવર ટ્રાન્સફરને માપવા માટે થાય છે. તે ખાસ કરીને AC (alternating current) સર્કિટમાં વાસ્તવિક શક્તિ (વોટમાં) માપવા માટે રચાયેલ છે. વોટમીટરમાં કરંટ કોઇલ અને વોલ્ટેજ કોઇલનો સમાવેશ થાય છે, જે બંને માપવામાં આવતા સર્કિટ સાથે શ્રેણીમાં જોડાયેલા છે. કરંટ કોઇલ લોડ સાથે શ્રેણીમાં જોડાયેલ છે, અને વોલ્ટેજ કોઇલ સમગ્ર લોડ સાથે જોડાયેલ છે. કરંટ કોઇલ સામાન્ય રીતે તેના દ્વારા પ્રવાહ વહેવા દેવા માટે નીચા અવરોધ માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવે છે, જ્યારે વોલ્ટેજ કોઇલ તેની આરપાર વોલ્ટેજ ડ્રોપને ઘટાડવા માટે ઉચ્ચ અવરોધ ધરાવે છે . જાણો: સિરીઝ સર્કિટ એટલે શું?  જ્યારે AC પાવર વોટમીટરમાંથી વહે છે, ત્યારે કરંટ કોઇલ કરંટ ના પ્રમાણસર ચુંબકીય ક્ષેત્ર ઉત્પન્ન કરે છે, અને વોલ્ટેજ કોઇલ વોલ્ટેજના પ્રમાણસર ચુંબકીય ક્ષેત્ર ઉત્પન્ન કરે છે. આ ચુંબકીય ક્ષેત્રોની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાથી પાવર વપરાશ અથવા ટ્રાન્સફર સૂચવતા પોઇન્ટર અથવા ડિજિટલ ડિસ્પ્લે ખસેડવામાં આવે છે. જાણો: પાવર એટલે શું? વીજ વપરાશની દેખરેખ રાખવા, વિદ્યુત સમસ્યાઓન

 એસી (ઓલ્ટરનેટિંગ કરંટ) અને ડીસી (ડાયરેક્ટ કરંટ) એ વિદ્યુત પ્રવાહના બે મૂળભૂત સ્વરૂપો છે. તેઓ તેમના પ્રવાહની દિશા, વોલ્ટેજ લાક્ષણિકતાઓ, જનરેશન પદ્ધતિઓ અને એપ્લિકેશનના સંદર્ભમાં અલગ પડે છે. અહીં એસી અને ડીસી વચ્ચેના મુખ્ય તફાવતો છે:   એસી અને ડીસી વચ્ચેના તફાવતો  એસી અને ડીસી વચ્ચેના તફાવતો નીચે મુજબ છે. પ્રવાહ દિશા: - AC : વૈકલ્પિક પ્રવાહ સમયાંતરે તેના પ્રવાહની દિશાને ઉલટાવે છે. તે સતત તેની ધ્રુવીયતામાં ફેરફાર કરે છે, સાઇનસૉઇડલ તરંગ સ્વરૂપમાં આગળ અને પાછળ ફરે છે. - ડીસી : સીધો પ્રવાહ એક દિશામાં સતત વહે છે, સતત ધ્રુવીયતા જાળવી રાખે છે. વોલ્ટેજ લાક્ષણિકતાઓ: - AC : AC સિસ્ટમનું વોલ્ટેજ સમયાંતરે હકારાત્મક અને નકારાત્મક મૂલ્યો વચ્ચે બદલાય છે. તે સિનુસોઇડલ વેવફોર્મને અનુસરે છે, જ્યાં સમય સાથે વોલ્ટેજની તીવ્રતા બદલાય છે. - DC : DC સિસ્ટમનું વોલ્ટેજ સમય સાથે સ્થિર રહે છે, સતત ધ્રુવીયતા જાળવી રાખે છે. જનરેશન: - એસી : અલ્ટરનેટર અથવા જનરેટર નો ઉપયોગ કરીને એસી સરળતાથી જનરેટ કરી શકાય છે. આ ઉપકરણો વૈકલ્પિક પ્રવાહ ઉત્પન્ન કરવા માટે ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઇન્ડક્શનના સિદ્ધાંતોનો ઉપયોગ કરે છે. - DC : DC બેટ

ડીસી મોટર ની રચના     સિદ્ધાંત                      ડીસી મોટર એ ઈલેકટ્રીક શક્તિ નું યાંત્રિક શક્તિ માં રૂપાંતર ના સિદ્ધાંત પર કાર્ય કરે છે,   ડીસી મોટર ના ભાગો                                          ડીસી મોટર ના ભાગો ને બે વિભાગ માં વહેંચવામાં આવે છે                                                           1.ફરતા ભાગ અને 2.સ્થિર ભાગ ફરતા ભાગ     આર્મેચર :                       તે મેગ્નેટિક પદાર્થ નું લેમીનેટેડ કોર કે વાઇન્ડીંગ ના સ્વરૂપ માં કન્ડક્ટર્સ અને એક કોમ્યુટેટર ધરાવતું હોય છે,આર્મેચર કોરમાં સ્લોટ કાપેલ હોય છે જેમાં કોઇલ્સના સ્વરૂપ માં કન્ડક્ટર ને મુકવામાં આવે છે                     આર્મેચર નું કાર્ય એ યુનિફોર્મ મેગ્નેટિક ફીલ્ડ  માં રોટેટ કરવાનું છે   કોમ્યુટેટર :                   કોમ્યુટેટર તાંબાની રિંગ પ્રકાર નું હોય છે પરંતુ તે નાના ટુકડાઓનું કોમ્બિનેશન હોય છે એક ટુકડા ને સેગ્મેન્ટ કહેવાય છે.દરેક સેગ્મેન્ટ ને એકબીજા થી  ઇન્સ્યુલેટ કરીને તેવા અનેક સેગ્મેન્ટ ને સજ્જડ રીતે કમ્બાઇન્ડ કરીને આર્મેચર ની ઇન્સ્યુલેટ કરેલ શાફ્ટ ઉપર તેને ફિટ કરવા

ડીસી  જનરેટર અને મોટર                           જે મશીન મિકેનીકલ પાવર (યાંત્રિક શક્તિ ) નું રૂપાંતર ડીસી ઇલેકટ્રીકલ પાવર માં કરે છે તેને ડીસી જનરેટર કહેવામાં આવે છે ,જયારે જે મશીન  કે યન્ત્ર ડીસી ના રૂપમાં રહેલી વીજ કાર્યશક્તિ નું રૂપાંતર યાંત્રિક કાર્યશક્તિ ના સ્વરૂપ માં કરે છે તેને ડીસી મોટર કહેવામાં આવે છે ,ડીસી જનરેટર અને ડીસી મોટર ની રચના કે બનાવટ માં કોઈ તફાવત નથી તે બન્ને વચ્ચે તફાવત માત્ર તેમના કાર્યસિદ્ધાંત માં જ છે