ઇલેકટ્રીકલ થીયરી

બેટરી એ ઇલેકટ્રીકલ તથા ઇલેકટ્રોનિક ક્ષેત્ર માં બહુ ઉપયોગી ઉપકરણ છે . આ પોસ્ટ માં આપણે સમજીશું કે બેટરી એટલે શું ?, બેટરી ના પ્રકાર અને બેટરી ના ઉપયોગ વિષે તો આવો સમજીયે What Is Battery In Gujarati. બેટરી એટલે શું? બેટરી એ એક વિદ્યુત ઉપકરણ છે જે વિદ્યુત ઊર્જાનો સંગ્રહ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે અને જરૂરિયાતના સમયે તેનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપે છે. તે સામાન્ય રીતે એક અથવા વધુ ગેલ્વેનિક કોશિકાઓ (બેટરીનો સૌથી મહત્વનો ભાગ) નું એક જૂથ હોય છે, જેને માત્ર એક જ વખત ચાર્જ કરી શકાય છે અને પછી વારંવાર ઉપયોગમાં લઇ શકાય છે. બેટરી ડિસ્પોઝેબલ બેટરી અને રિચાર્જેબલ બેટરી જેવી વિવિધ પ્રકારની વીજળી પેદા કરી શકે છે.  બેટરીના મુખ્ય ઘટકો: 1.સેલ:  બેટરીનું મુખ્ય તત્વ સેલ છે, જે કલ્પનાશીલ ચાર્જ અને નેગેટિવ ચાર્જનો સંગ્રહ કરી શકે છે. કોષમાં રાસાયણિક પ્રક્રિયા વિદ્યુત ઊર્જા ઉત્પન્ન કરે છે જે પછી ઉપયોગ માટે ઉપલબ્ધ હોય છે.  2.એનોડ અને કેથોડઃ  કોષની અંદર, પોઝિટિવ ઇલેક્ટ્રોડ્સ અને કેથોડ્સ બંને હોય છે જે ઇલેક્ટ્રિકલ ચાર્જ પેદા કરવામાં ભૂમિકા ભજવે છે.  3 ઇલેક્ટ્રોલાઇટ ( Electrolyte) :  કોષમાં ઇલેક્ટ્રોલાઇટ એક વિશિષ્ટ પ્રક

 બેટરી ચાર્જિંગ કરવાની રીત (Method Of Battery Charging): બેટરી ચાર્જિંગ કરવાની રીત માં  ઉપયોગમાં લેવાતી બેટરીના પ્રકારને આધારે બદલાઈ શકે છે. વિવિધ પ્રકારની બેટરીઓ ચાર્જ કરવા માટેની કેટલીક સામાન્ય પદ્ધતિઓ અહીં છે: 1. સતત વોલ્ટેજ ચાર્જિંગ: આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે લીડ-એસિડ બેટરીઓ માટે થાય છે, જેમાં ઓટોમોટિવ બેટરીનો સમાવેશ થાય છે. બેટરી ટર્મિનલ્સ પર સતત વોલ્ટેજ લાગુ થાય છે જ્યારે બેટરી ચાર્જ થતાં ચાર્જિંગ કરંટ ધીમે ધીમે ઘટતો જાય છે. એકવાર બેટરી નિર્દિષ્ટ વોલ્ટેજ સ્તરે પહોંચી જાય, પછી ચાર્જિંગ પ્રક્રિયા સામાન્ય રીતે સમાપ્ત થાય છે અથવા ઓછા જાળવણી વોલ્ટેજ પર સ્વિચ કરવામાં આવે છે. 2. ટ્રિકલ ચાર્જિંગ: ટ્રિકલ ચાર્જિંગ એ ધીમી અને ઓછી-કરંટ ચાર્જિંગ પદ્ધતિ છે જેનો ઉપયોગ વિસ્તૃત સમયગાળા દરમિયાન સંપૂર્ણ ચાર્જ થયેલી બેટરીને જાળવવા માટે થાય છે. તે સ્વ-ડિસ્ચાર્જની ભરપાઈ કરવા માટે બેટરી પર સતત નીચા પ્રવાહને લાગુ કરે છે. તે સામાન્ય રીતે નાની સીલબંધ લીડ-એસિડ બેટરીઓ અથવા સ્ટેન્ડબાય એપ્લિકેશન્સમાં બેટરીઓ માટે વપરાય છે. 3. ઝડપી ચાર્જિંગ: ઝડપી ચાર્જિંગ પદ્ધતિઓ પરંપરાગત ચાર્જિંગ પદ્ધતિઓ કરતાં વધુ ઝડપથી

                      આ પોસ્ટ માં આપણે બેટરી ચાર્જિંગ કરવાની રીત વિષે વિસ્તાર થી સમજીશું કે બેટરી ને સાવધાની પૂર્વક કઈ રીતે ચાર્જ કરવા માં આવે કે જેથી બેટરી ને નુકશાન ના થાય અને એનું આયુષ્ય વધે. તો આવો સમજીયે બેટરી ચાર્જિંગ કરવાની રીત વિષે. બેટરી ચાર્જિંગ કરવાની રીત             બેટરી ચાર્જિંગ એટલે બેટરી ને વીજભારિત કરવું એમ કહેવાય સેકન્ડરી સેલ ની ઘનતા 0.8કરતા ઓછી થાય કે તુરંત જ તેને ચાર્જ કરવું પડે છે                       સામાન્યરીતે સેકન્ડરી સેલ ને ચાર્જ કરવા માટે ડી.સી. નો ઉપયોગ થાય છે પરંતુ દરેક જગ્યા એ ડી.સી. મળતો ના હોવાથી એ.સી.ને ડી.સી.માં રૂપાંતર કરવા ની જરૂર રહેતી હોય છે.અને ત્યાર પછી બેટરી ને ચાર્જ કરવા માં આવે છે.આ પ્રયોજન માટે સામાન્યરીતે ટંગર બલ્બ પ્રકાર ના રેકટીફાયર નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે જ્યાં વધારે પ્રમાણ માં બેટરી ચાર્જ કરવાની હોય ત્યાં આ રીત માટે મોટર જનરેટર સેટ નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.                      આ માટે ડી.સી.સ્ત્રોત ના પોઝિટિવ ટર્મિનલ નું જોડાણ બેટરી ના પોઝિટિવ ટર્મિનલ સાથે કરવું જોઈએ અને સ્ત્રોત ના નેગેટિવ ટર્મિનલ નું જોડાણ બેટરી ના નેગેટિવ ટર્મિન