ઇલેકટ્રીકલ થીયરી

ઇન્ડકટન્સ :                   તને બીજા શબ્દો માં પ્રેરકતા પણ કહી શકાય,તે કોઇલ નો એક ગુણધર્મ છે જેના કારણે તેની ફ્લક્સમાં ફેરફાર થાય ત્યારે કોઇલ માં ઈ.એમ.એફ.ઉત્પન્ન થાય છે ઇન્ડકટન્સ ને હેનરી માં માપવામાં આવે છે અને તેની સંજ્ઞા L છે ઇન્ડકટિવ રિએક્ટન્સ :                   ઇન્ડકટન્સ દ્વારા ઉત્પન્ન થતા અવરોધ ને ઇન્ડકટિવ રિએક્ટન્સ કહેવામાં આવે છે.તેની સંજ્ઞા XL છે અને તને ઓહ્મ માં માપવામાં આવે છે.                                                              XL =2pfL                                                                                જ્યાં f એટલે ફ્રિકવન્સી છે. જાણો:  અવરોધ એટલે શું? કેપેસિટન્સ ;                    કોઈપણ કન્ડેન્સર ને એક વોલ્ટ દબાણ અને એક એમ્પીયર વીજપ્રવાહ થી ચાર્જ કરવામાં આવે તો તેના ચાર્જ ને કન્ડેન્સર નો કેપેસિટન્સ કહેવામાં આવે છે.તેને સંજ્ઞા C દ્વારા દર્શાવવા માં આવે છે તેનો એકમ ફેરાડે છે જેને F વડે દર્શાવવામાં આવે છે.ફેરાડે યુનિટ બહુ મોટો હોવાથી કેપેસિટન્સ ને માપવા માટે માઈક્રો ફેરાડે નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.1F =1000000 માઈક્રો ફેરાડે થાય કેપેસિટ

ડિસ્ટ્રીબ્યુશન ટ્રાન્સફોર્મર ( Distribution Transformer ):                                     જે ટ્રાન્સફોર્મર વિદ્યુત ઉર્જાના વિતરણ વપરાય છે.તેને ડિસ્ટ્રીબ્યુશન ટ્રાન્સફોર્મર કહેવામાં આવે છે.તેનું રેટિંગ 200 KVA હોય છે.અને તે સ્ટેપ ડાઉન પ્રકાર નું હોય છે.આવા ટ્રાન્સફોર્મર માં ભલે લોડ હોય કે ના હોય પણ તે દિવસ ના 24 કલાક કાર્યરત હોય છે.એટલે કે તેમાં આયર્ન લોસ આખા દિવસ સતત થયા કરે છે જયારે કોપર લોસ લોડ  પર આધારિત હોય છે.એટલે કે જેમ લોડ વધારે તેમ કોપર લોસ વધુ અને જેમ લોડ ઓછો તેમ કોપર લોસ ઓછો એટલા માટે આવા ટ્રાન્સફોર્મર માં આયર્ન લોસ કોપર લોસ કરતા ઓછો હોવો જોઈએ બીજા શબ્દોમાં કહી શકાય કે 50% લોડ પર ટ્રાન્સફોર્મર ની કાર્યદક્ષતા વધારે હોવી જોઈએ આવા ટ્રાન્સફોર્મર નું વોલ્ટજ રેગ્યુલેશન સારું હોવું જોઈએ જાણો: KVA એટલે શું ? જાણો:  ટ્રાન્સફોર્મર  એટલે શું પાવર ટ્રાન્સફોર્મર ( Power Transformer ) :                                     જે ટ્રાન્સફોર્મર ને વિદ્યુત ઉર્જા ના ટ્રાન્સમિશન માટે વાપરવામાં આવે છે તેને પાવર ટ્રાન્સફોર્મર કહેવામાં આવે છે.આવા ટ્રાન્સફોર્મર નું રેટિંગ 200KVA હોય છે.પા

  ટ્રાન્સફોર્મર નું વર્ગીકરણ નીચે મુજબ કરી શકાય જાણો:  ટ્રાન્સફોર્મર  એટલે શું 1.કોર ના પ્રકાર પ્રમાણે  ...... કોર ટાઈપ ,શેલ ટાઈપ,અને બેરી ટાઈપ 2.વોલ્ટેજ ના આધારે। ......સ્ટેપ અપ અને સ્ટેપ ડાઉન ટ્રાન્સફોર્મર  3.ફેઇઝ ના આધારે। .........એક ફેઇઝ અને ત્રણ ફેઇઝ ટ્રાન્સફોર્મર 4.પાવર ના આધારે। .........લાઇટિંગ ટ્રાન્સફોર્મર અને પાવર ટ્રાન્સફોર્મર 5.ઠંડા કરવાના પ્રકાર ના આધારે। ......સેલ્ફ કુલ્ડ,હવાના દબાણ થી ઠુંડુ કરવું ,ઓઇલ કુલ્ડ ,ભારે દબાણે ઓઇલ કુલ્ડ 

એક સારા કન્ડક્ટર પદાર્થ માં નીચે પ્રમાણે ના ગુણધર્મો હોવા જોઈએ જાણો:  અવરોધ એટલે શું? તેની કિંમત ઓછી હોવી જોઈએ  તે બજાર માં સહેલાઈથી મળી રહેવો જોઈએ  તેની ટેન્સાઈલ સ્ટ્રેન્થ વધારે હોવી જોઈએ  તેના સાંધા સહેલાઇ થી બનાવી શકાય તેમજ સોલ્ડર કરી શકાય તેવો હોવો જોઈએ  તેની મિકેનિકલ સ્ટ્રેન્થ વધારે હોવી જોઈએ  તેના પર વાતાવરણીય ફેરફાર ની અસર ઓછી થવી જોઈયે તેની કન્ડકટીવીટી વધારે અને અવરોધ ઓછો હોવો જોઈએ જેથી ઇલેકટ્રીકલ લોસિસ શક્ય તેટલા ઓછા થાય. તે ફ્લેક્સિબલ હોવું જોઈએ  

વાહક :                  જે પદાર્થ કે જે કરન્ટ ના વહેણ માં ઓછામાં ઓછા અવરોધ આપતા હોય અને જે પધાર્થ માંથી કરન્ટ સહેલાઈથી પસાર થતો હોય તેવા  પદાર્થો ને વાહક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે , વાહક ને કન્ડક્ટર પણ કહેવામાં આવે છે. તાંબુ ,એલ્યુમિનિયમ ,આયર્ન,ઇલેકટ્રોલાઈટ વગેરે ધાતુ  વાહક છે જાણો:  અવરોધ એટલે શું? અવાહક :                 જે પદાર્થો બહુ જ વધારે પ્રમાણ મા કરન્ટના વહેણ માં અવરોધ આપતા હોય છે અને જેમાંથી ઇલેકટ્રીસિટી સહેલાઇ થી પસાર થઇ શકતી ના હોય એવા પદાર્થો ને અવાહક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.અવાહક ને ઇન્સ્યુલેટર પણ કહી  શકાય રબર ,એસ્બેસ્ટોસ,બેકેલાઈટ ,માઇકા ,એબોનાઈટ,લાકડુ,વગેરે ને અવાહક તરીકે ઓળખવામાં આવે છ. વાહક અને અવાહક વચ્ચે નો તફાવત :   1 મુક્ત ઇલેક્ટ્રોન ની સંખ્યા વધારે પ્રમાણ માં ધરાવતા જે પદાર્થો તેમની એક્રોસ માં વોલ્ટેજ લગાડતા કરન્ટ ને સરળતા થી વહેવડાવવા ની પરવાનગી આપતા હોય તે પદાર્થો ને વાહક કહે છે મુક્ત ઇલેક્ટ્રોન ની સંખ્યા વધારે પ્રમાણ માં ધરાવતા જે પદાર્થો તેમની એક્રોસ માં વોલ્ટેજ લગાડતા કરન્ટ ને સરળતા થી વહેવડાવવા ની પરવાનગી ના આ

        મિત્રો, આપણી પાસે ઘણા વિદ્યુત અથવા વિદ્યુત સાધનો ઉપલબ્ધ છે, અમે દિવસમાં જાણે અજાણે વીજળીનો ઉપયોગ કરીએ છીએ, આપણા સમગ્ર જીવનનો મોટો ભાગ વીજળીથી પસાર થાય છે પણ અમને ખબર નથી કે વીજળી શું છે? તે કેવી રીતે વધે છે? તે જન્મ કહેવાય છે? આ પ્રશ્નો આપણા મનમાં ઉદ્દભવે છે, પરંતુ તેમને જવાબ આપવા માટે કોઈ નથી, તો તમે શા માટે આજે આ પ્રશ્નનો જવાબ આપો છો, અમને જણાવો.  વીજળી શું છે? (વીજળી શું છે?):                               વૈજ્ઞાનિક જે. થોમ્સનના મત મુજબ, ઇલેક્ટ્રોન ની માત્રા જ કંઈ ઓળખાય છે, એટલે કે વીજળી, વીજળી અને વીજળીનો પ્રવાહ એ જ છે, આપણે વીજળી જોઈ શકતા નથી, પરંતુ તેઓ ચોક્કસપણે લાગે છે, જેમ કે વીજળીનું રૂપાંતર પ્રકાશમાં , ગરમી, ચુંબકીય અને અન્ય ભૌતિક અસરો. વીજળી કેવી રીતે થાય છે?                               મોટા જનરેટર નો ઉપયોગ વીજળી પેદા કરવા માટે થાય છે અને મોટા ટર્બાઇન્સ, પાણી, હવા અને કોલસાના ઉપયોગથી વીજળી પેદા કરવા માટે ઉપયોગ થાય છે. વીજળીનો જન્મ થયો હોવાનું કહેવાય છે?                            મોટા પ્રમાણમાં વીજળી ઉગાડવામાં આવે છે જેમ કે થર્મલ પાવર સ્ટે

              આ પોસ્ટ માં આપણે સમજીશું કે ટ્રાન્સફોર્મર એટલે શું ( ), ટ્રાન્સફોર્મર નો કાર્યસિદ્ધાંત તેની રચના અને ટ્રાન્સફોર્મર ના ઉપયોગ શું છે તો ચાલો સમજીયે , What is Transfrmer, Transformer Principal, and Transformer Uses.                                                                એકસરખી ફ્રીક્વન્સી એ એક સર્કિટમાંથી  બીજા સર્કિટ માં પાવર ને કન્વર્ટ કરવા માટેના ઇલેકટ્રીકલ સાધનના સ્થિર ભાગ ને ટ્રાન્સફોર્મર કહેવામાં આવે છે તે વોલ્ટેજ માં વધારો અથવા ઘટાડો કરે છે અને તેની સાથે કરંટ માં પણ ઘટાડો અથવા વધારો કરે છે.આ ક્રિયા દરમિયાન પાવર નું મૂલ્ય સમાન રહે છે એટલે કે બદલાતું નથી ટ્રાન્સફોર્મર ફેરાડે ના ઇલેકટ્રોમેટિક ઇન્ડકશન ના નિયમ પર કાર્ય કરે છે સિદ્ધાંત ( Transformer Principle)               ટ્રાન્સફોર્મર ઈલેકટ્રોમેગ્નેટિઝમ તેમજ ઈલેકટ્રોમેગ્નેટિક ઇન્ડકશન ના સિદ્ધાંત પર કાર્ય કરે છે.જયારે બે કોઈલોને પાસે પાસે રાખવામાં આવે છે.અને જો એક કોઇલ માંથી એ.સી.સપ્લાય પસાર કરવામાં આવે ત્યારે બીજી કોઇલમાં પણ emf ઈન્ડયુસ થાય છે જે પહેલી કોઇલ માં ઉત્પન્ન થતા ફ્લક્સ પર આધારિત હોય છે