EMF અને Voltage વચ્ચે શું તફાવત છે? | Difference Between EMF and Voltage in Gujarati

EMF અને Voltage વચ્ચે શું તફાવત છે?

EMF (Electromotive Force) અને Voltage (Potential Difference) બંને Electrical terms છે, પરંતુ બંનેનો અર્થ અને કામ જુદું છે. ઘણાં લોકો EMF અને Voltage ને એક સમજે છે, પરંતુ સર્કિટના હિસાબથી બંનેમાં સ્પષ્ટ તફાવત છે.

EMF શું છે?

EMF એટલે Electromotive Force. તે કોઈપણ સ્ત્રોત (Battery, Generator, Solar Cell) દ્વારા બનાવવામાં આવતો Voltage છે, જ્યારે સર્કિટમાં કોઈ Current વહેતો નથી.

• Units: Volt (V)
• Symbol: ε (Epsilon)
• Source દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલી Total Energy
• Open-circuit voltage (No-load voltage)

Voltage શું છે?

Voltage એટલે Potential Difference. તે સર્કિટના બે points વચ્ચેનો ફરક છે, જ્યાં Current વહેતો હોય ત્યારે માપવામાં આવે છે.

• Units: Volt (V)
• Symbol: V
• Load Connected હોય ત્યારેનું Voltage
• Closed-circuit voltage

EMF અને Voltage વચ્ચેનો મુખ્ય તફાવત

EMF	Voltage
Source દ્વારા બનાવવામાં આવતો Total Voltage	સર્કિટમાં બે points વચ્ચેનું Potential Difference
Current વહેતો નથી ત્યારે	Current વહે છે ત્યારે
Internal resistance નું અસર નથી દેખાતું	Internal resistance ના કારણે Voltage Drop થાય છે
Open-circuit Voltage	Closed-circuit Voltage

ઉદાહરણ દ્વારા સમજીએ

જો Battery 12V ની છે, તો આ 12V એ તેની EMF છે (open-circuit). પણ જ્યારે તમે load જોડો છો, જેમ કે LED અથવા Motor, ત્યારે internal resistance ના કારણે Voltage 11.6V અથવા 11.8V થઈ શકે છે. આ 11.6V → Voltage છે.

સારામાં સારું

• EMF = Source નું actual voltage (Load વગર)
• Voltage = Load સાથે મળતું real voltage (Voltage drop પછી)

Conclusion

Electrical સર્કિટમાં EMF અને Voltage સમજવું ખૂબ જરૂરી છે. EMF power source નો મૂળભૂત પ્રેશર છે, જ્યારે Voltage સર્કિટમાં energy deliver કરે છે. આ તફાવત જાણવાથી Electrical measurements, troubleshooting અને power calculations સરળ થઈ જાય છે.